Và tất nhiên không gì có thể hỗ trợ tốt hơn chính những kiến thức sâu sắc của bạn về các vấn đề cơ bản có liên quan đến công việc. Ngay cả khi đã biết hầu hết, cũng rất quan trọng khi bạn biết được những concept này được đặt tên như thế nào và cách sử dụng chúng trong các cuộc trao đổi. Hơn nữa, sẽ luôn hữu ích khi biết một số thuật ngữ chính xác để sẵn sàng sử dụng trong các cuộc thảo luận.
Trong bài viết này, chúng tôi trình bày 30 tiện ích, các điều khoản, quy tắc và nguyên tắc thường bị lãng quên, bỏ qua hoặc hiểu lầm. Sự khác biệt giữa khả năng có thể đọc và mức độ dễ đọc là gì? Nguyên tắc 80/20 hay còn gọi là Pareto chính xác là gì? Progressive Enhancement và Graceful Degradation có nghĩa là gì? Và bây giờ chính là lúc bắt đầu.
Tính khả dụng: Nội quy và nguyên tắc
Nguyên tắc 7±2
Bộ não con người giới hạn về khả năng xử lý thông tin, nghĩa là sự phân chia thông tin thành nhiều phần nhỏ hoặc thành các nhóm diễn ra khá phức tạp. Nghiên cứu của Geogre A.Mikker cho rằng bộ nhớ ngắn hạn của con người chỉ có thể chứa khoảng 5-9 điều cùng một lúc. Thực tế này thường được sử dụng như một luận cứ nhằm hạn chế sự lựa chọn trong menu navigation là 7. Tuy nhiên có rất nhiều cuộc tranh luận nóng về nguyên tắc này. Vì vậy, không gì chắc chắn rằng nguyên tắc 7±2 nên hoặc không nên áp dụng cho Web. Các nghiên cứu của Miller.
Nguyên tắc 2 giây
Nguyên tắc mà người dùng không cần chờ đợi quá 2 giây cho một số phản ứng của hệ thống, chẳng hạn như khi chuyển đổi ứng dụng và thời gian khởi động ứng dụng. 2s chỉ là con số được lựa chọn tùy ý nhưng khá hợp lý. Nguyên tắc này khá xác thực bởi người dùng càng ít phải đợi, trải nghiệm của họ càng tốt hơn.
Nguyên tắc Click
Theo nguyên tắc này, người dùng sẽ không tiếp tục sử dụng trang web nếu họ không tìm thấy thông tin hoặc không thể truy cập các tính năng của trang web trong vòng 3 cú click chuột. Nói cách khác, nguyên tắc này nhấn mạnh tầm quan trọng của một navigation rõ ràng, cấu trúc hợp lý và hệ thống phân cấp trang web dễ dàng sử dụng. Trong hầu hết các trường hợp, số lần nhấp chuột không gây ảnh hưởng, điều thực sự quan trọng chính là khách truy cập biết rõ họ đang ở đâu và chỗ có thể đến tiếp theo. Thậm chí người dùng có thể dùng đến 10 lần nhấp chuột nếu cảm thấy việc đó có thể giúp họ hiểu đầy đủ hệ thống hoạt động như thế nào.
Nguyên tắc 80/20 (Nguyên tắc Pareto)
Nguyên tắc Pareto (cũng được biết đến như nguyên tắc số ít quan trọng và nguyên tắc yếu tố chủ chốt) cho rằng 80% hiệu ứng là từ 20% là nguyên nhân. Đây là nguyên tắc cơ bản trong kinh doanh (80% doanh số bán hàng từ 20% khách hàng của bạn), nhưng nó cũng có thể áp dụng trong
thiết kế và các tiện ích. Ví dụ, việc cải thiện đáng kể có thể đạt được bằng cách xác định 20% khách hàng, người dùng, hoạt động, sản phẩm hoặc quá trình có thể đóng góp đến 80% lợi nhuận và tối đa hóa sự chú ý cho các yếu tố này.
Là kết quả của nghiên cứu về
thiết kế giao diện, Ben Shneiderman đã tập hợp các được nguyên tắc khám phá bởi chính kinh nghiệm bản thân và áp dụng trong hầu hết các hệ thống tương tác. Những nguyên tắc này khá phổ biến cho cả
thiết kế giao diện người dùng và thiết kế Web.
- Tính thống nhất trong thiết kế.
- Kích hoạt tính năng sử dụng phím tắt.
- Cung cấp thông tin phản hồi cho người dùng.
- Hiện hộp thoại khi người dùng kết thúc một hành động.
- Cung cấp báo lỗi đơn giản.
- Đặc quyền khi tải tài liệu.
- Cung cấp khả năng kiểm soát.
- Giảm bộ ngớ ngắn hạn.
Định luật Fitts
Được công bố vào năm 1954, định luật Fitts là mô hình chuyển động của con người với thời gian dự đoán cần thiết để di chuyển nhanh chóng đến khu vực mục tiêu, là một hàm giữa khoảng cách và kích thước của mục tiêu. Luật này thường được áp dụng cho các chuyển động của con chuột để khách truy cập phải đi từ điểm A đến đểm B. Ví dụ, nó rất quan trọng trong việc xác định vị trí các khu vực nội dung để tối ưu hóa khả năng tiếp cận và cải thiện tỷ lệ click chuột.
(Inverted Pyramid) Kim tự tháp ngược
Kim tự tháp ngược là một cách viết tóm tắt bài nội dung bài viết ở đầu bài. Cách tiếp cận này có tên là “hiệu ứng thác nước” nổi tiếng trong ngành báo chí, người viết sẽ ngay lập tức đưa ra ý tưởng về chủ đề của bài báo. Bài viết bắt đầu bằng kết luận, tiếp theo là các điểm chính và cuối cùng là chi tiết nhỏ, chẳng hạn như thông tin cơ bản. Người sử dụng web sẽ ngay lập tức hài lòng, kiểu kim tự tháp ngược được đưa ra bởi Nielsen, nó rất quan trọng khi viết web và giúp tạo ra trải nghiệm người dùng tốt hơn.
Sự thỏa mãn
Người sử dụng web không thích cách tối ưu để tìm thấy những thông tin họ cần. Họ không quan tâm đến giải pháp hợp lý nhất và của vấn đề. Thay vì đó họ thường chọn giải pháp đủ tốt. Ứng dụng điều này trong phát triển web bằng cách mô tả chính xác cách tiếp cận: người dùng chọn giảp pháp đủ tốt cho vấn đề- ngay cả khi có giải pháp thay thế tốt hơn có thể đáp ứng nhu cầu của họ trong một thời gian dài.
Tâm lý học sau những tiện ích
Baby-Duck-Syndrome
Hội chứng Baby-Duck mô tả xu hướng mà người dùng thường ấn tượng với thiết kế đầu mà họ biết và thường so sánh các mẫu thiết kế tương đồng với thiết kế đầu tiên đó. Kết quả là người dùng thường thích hệ thống tương tự như đã biết và không thích hệ thống khác. Điều này gây ra các vấn đề về khả năng sử dụng mà hầu hết các thiết kế đều mắc phải: người dùng đã quen với những thiết kế trước, cảm giác không thoải mái với cấu trúc trang web mới mà họ phải học cách để sử dụng.
Banner-Blindness
Người dùng web thường có xu hướng tránh những thứ trông giống quảng cáo và những gì hấp dẫn, gây tò mò. Mặc dù quảng cáo khá nổi bật nhưng hầu hết luôn bị bỏ qua. Một khi người dùng đã nắm được cấu trúc web liên quan đến việc kiếm thông tin trên web, họ chỉ sẽ tập trung vào các phần của trang web có thể giúp họ tổng hợp thông tin như các đoạn text nhỏ và các siêu liên kết. Banner lớn đầy màu sắc hoặc đồ họa có thể bị bỏ qua.
Hiệu ứng Cligghanger (Hiệu ứng Zeigarnik)
Con người thường khó quên những gì nửa vời. Chúng ta có xu hướng tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi chưa có giải đáp càng sớm càng tốt. Hiệu ứng dựa trên thực tế; các bộ phim, bài báo và tiểu thuyết có kết thúc đột ngột với những tình tiết gây sock hoặc tình huống gây cấn. Hiệu ứng này thường được sử dụng trong quảng cáo: hỏi những người xem những câu trả lời chưa có đáp án và các nhà quảng cáo có xu hướng buộc họ đọc quảng cáo, click trên banner hoặc theo một liên kết.
Được phát hiện bởi Bluma W.Zeigarnik vào năm 1927, hiệu ứng này kết nối cảm xúc với người đọc và cực kỳ hiệu quả trong marketing. Người xem có thể nhớ nội dung của quảng cáo và thậm chí là những chi tiết nhỏ nhất. Trong web, hiệu ứng cũng dùng để ràng buộc khách truy cập (ví dụ “RSS để bảo đảm bạn không bỏ lỡ phần 2 của bài viết”).
Các nguyên tắc Gestalt
Những nguyên tắc này là quy tắc tâm lý cơ bản của con người trong thiết kế tương tác giữa người và máy.
- Nguyên tắc các đối tượng có liên quan: khi quan sát một loạt các đối tượng chúng ta sẽ thấy những đối tượng có liên quan với nhau sẽ tạo thành một nhóm.
- Nguyên tắc tương tự cho rằng các yếu tố sẽ phân thành các nhóm nếu chúng tương tự nhau.
- Quy luật Prägnanz (phần ảnh – phần nền) cho rằng khi nhìn vào một chủ thể, một số đối tượng đóng vai trò nổi bật (phần ảnh) trong khi số khác làm background (phần nền).
- Nguyên tắc đối xứng cho rằng khi nhận thức các đối tượng, chúng ta có xu hướng cảm nhận chúng đối xứng qua trục trung tâm.
- Nguyên tắc “cái bao đóng” cho rằng chúng ta thấy đối tượng nhưng trên thực tế đối tượng không hoàn thành theo cách mà chúng ta thấy.
Chúng ta thấy ký tự “I”, “B”, “M” mặc dù trên thực tế khối hình chúng ta nhìn thấy chỉ là những dòng trắng lơ lửng với độ dài ngắn khác nhau.
Self-Reference Effect (Hiệu ứng tự tham khảo)
Hiệu ứng là một phần quan trọng trong viết web và có thể cải thiện đáng kể tương tác giữa tác giả và độc giả. Những gì có liên quan đến concept cá nhân sẽ dễ nhớ hơn những gì không có. Ví dụ, sau khi đọc bài viết, người dùng nhớ đến những nhân vật, câu chuyện hoặc sự kiện mà bản thân họ cũng gặp tương tự. Hiệu ứng này thường được sử dụng trong bài viết web và nội dung trình bày trên trang web.
Sử dụng thuật ngữ: Điều khoản và concept
Eye-Tracking
Eye-Tracking là quá trình theo dõi hướng nhìn của mắt (nơi chúng ta đang tìm kiếm) hoặc chuyển động của mắt. Theo dõi chuyển động của mắt mỗi và làm nổi bật những khu vực hoạt động nhiều nhất trên trang web. Nghiên cứu eye-tracking có thể tạo sự thoải mái cho người dùng web và cách họ nhanh chóng hiểu cấu trúc và hệ thống của website. Bạn có thể tìm thấy một số về nghiên cứu gần đây tại Eyetrack07.
Fold
Fold được định nghĩa như điểm thấp nhất và một trang web không thể hiển thị trên màn hình. Tất nhiên vị trí của fold phụ thuộc vào độ phân giải màn hình của khách truy cập. Khu vực phía trên fold được (cũng được gọi là screenful) mô tả khu vực của trang có thể theo dõi mà không cần thanh cuộn. Khi fold được xem trực tiếp mà không cần thanh cuộn, nó thường được cân nhắc như một khu vực có tỷ lệ nhấp chuột quảng cáo và các khoản thu tốt nhất. Tuy nhiên, không phải lúc nào vị trí fold cũng quan trọng.
Foceal viewport (khu vực hố mắt)
Hố mắt- một phần của mắt rất cần thiết cho việc đọc, xem truyền hình hoặc phim ảnh, chuyển động, lái xe hay bất kỳ chuyển động quan trọng. Khu vực hố mắt là không gian nhỏ tập trung nhất của mắt và đó là nơi duy nhất giúp bạn cảm nhận chi tiết tối đa. Đây là khu vực mà bạn sẽ muốn truyền những thông điệp quan trọng cho khách truy cập.
Foveal viewport rất quan trọng bởi ngoài không gian xung quanh, đây là khu vực giúp khách truy cập nhận thấy sự thay đổi đáng kể của trang web. Trong khu vực này chỉ là một phần trong tầm nhìn của bạn với độ phân giải tối đa- nơi duy nhất mà mắt bạn không cần scan.
Gloss
Gloss là hoạt động tự động cung cấp gợi ý và thông tin tóm tắt trên link được đề cập và nơi mà người sử dụng sẽ đến khi họ nhấp chuột. Gợi ý có thể được cung cấp thông qua title- link. Từ quan điểm người sử dụng muốn có thể kiểm soát mọi thứ xảy ra trên website, một cách rõ ràng và chính xác liên kết nội bộ và liên kết ngoài, được hỗ trợ bằng văn bản âm thanh, có thể cải thiện khả năng sử dụng của một trang web.
Graceful Degradation (Fault-tolerance)- Link dự phòng
Graceful Degradation là một phần của trang web giúp trình bày nội dung và tính năng cơ bản khi một số thành phần (một phần hoặc tất cả) không được hiển thị hoặc không thể sử dụng. Trên thực tế, có nghĩa là các trang web khi hiển thị nội dung có thể mắc lỗi và khách truy cập có thể sử dụng trong tất cả các cấu hình (trình duyệt, plug-in, kết nối, hệ điều hành …). “Power-users” được cung cấp phiên bản nâng cao của trang. Ví dụ, để cung cấp lựa chọn thay thế điển hình cho nội dung đa phương tiện (VD như hình ảnh) để đảm bảo nội dung có thể thấy được nếu hình ảnh không thể hiển thị.
Granularity
Granularity là việc chia bộ dữ liệu hoặc thông tin lớn, phức tạp thành các đơn vị nhỏ hơn.
Hotspot
Hotspots là khu vực những trang có thể sử dụng để thay đổi hình thức hoặc hiển thị một khi được click. Điển hình là hiệu ứng focus – khi link hay bất kỳ yếu tố nào trên trang web được click.
Legibility – Tính rõ ràng
Legbility cho thấy văn bản rõ ràng như thế nào gọi là trực quan.
Minesweeping
Minesweeping viết tắt cho tương tác người dùng nhằm mục đích xác định liên kết trên một văn bản. Trong hầu hết các trường hợp đó là tín hiệu cảnh báo rõ ràng khi có vấn đề về khả năng sử dụng. Thông thường minesweeping thường xảy ra khi người dùng di chuyển chon trỏ quá nhanh sang trang, xem sự thay đổi liên kết.
Mystery-Meat Navigation (MMN)
Trong web mystery-meat navigation được mô tả những thiết kế vô cùng khó khăn cho người dùng nhận ra những điểm đến của navigation siêu liên kết hoặc xác định vị trí của các siêu liên kết.
Physical consistency – Tính nhất quán vật lý
Khái niệm này mô tả sự xuất hiện nhất quán của một trang web- ví dụ như vị trí của logo, navigation, sử dụng các yếu tố đồ họa và kiểu chữ. Tính thống nhất cần thiết giúp định hướng tốt hơn và navigation của trang hiệu quả hơn.
Progressive Enhancement (PE)
Progressive Enhancement Là chiến lược thiết kế trong các trang được tạo với nhiều layer- từ các chức năng cơ bản cho tất cả các trình duyệt nhằm bổ sung, tăng cường các yếu tố cho các trình duyệt hiện đại. Ưu điểm chính của việc tăng cười là “khả năng sử dụng phổ cập” của nó- nghĩa là cho phép người sử dụng truy cập nội dung cơ bản và chức năng một trang web, có thể sử dụng bất kỳ trình duyệt hoặc kết nối web nào để cung cấp tất cả những thông số cao cấp hơn trình duyệt hoặc kết nối phiên bản nâng cao của trang.
Readability – Tính dễ đọc
Tính dễ đọc mô tả mức độ mà ý nghĩa của văn bản là dễ hiểu, dựa trên sự phức tạp của câu và khó khăn của tự vựng. Khả năng đọc thường được xếp hạng theo độ tuổi hoặc trình độ yêu cầu để có thể hiểu được thông điệp. Khả năng đọc không phải là mức độ dễ đọc.
Người sử dụng làm trung tâm thiết kế (UCD)
Người sử dụng làm trung tâm thiết kế là một triết lý thiết kế mà trong đó người sử dụng, nhu cầu của họ, sở thích và hành vi xác định nều tảng trang web về cấu trúc trang web, thông tin. UCD được xem là cách tiếp cận tiêu chuẩn cho ứng dụng web hiện đại, đặc biệt là sự gia tăng của người dùng tạo ra nội dung web. Trong web 2.0, khách truy cập có thể tham gia và vì vậy có thể tạo ra điều kiện tối ưu cho nhu cầu của họ.
Vigilance (duy trì sự chú ý)
Vigilance là khả năng duy trì sự chú ý trong thời gian kéo dài, nhiệm vụ đơn điệu như soát lỗi văn bản cho lỗi chính tả, nhắc nhở cuộc hẹn, tự động tiết kiệm xử lý văn bản … Trong của ứng dụng web hiện đại, các nhiện vụ được thực hiện tại background, một cách tự động và do đó cải thiện khả năng sử dụng của dịch vụ.
Thiết kế Walk-Up-And-Use Designn
Thiết kế Walk-Up-And-Use Design có khả năng tự giải thích và khá trực quan, vì vậy những người dùng lần đầu tiên hoặc dùng một lần có thể sử dụng mà không cần bất cứ thông tin hướng dẫn trước đó hoặc thông qua đào tạo.
Wireframe
Là cấu trúc cơ bản- bộ khung của trang web mô tả các ý tưởng, concept và cấu trúc tranag web. Wireframe có thể được thiết kế như một bài thuyết trình nhằm giải thích với các nhà đầu tư cách một trang web được thiết kế, chức năng mà nó cung cấp và làm thế nào để người dùng có thể hoàn thành mục tiêu của mình. Wireframe không thường sử dụng các yếu tố hình ảnh, các layout, chúng thường được dự thảo và phác thảo thiết kế đầu tiên trên giấy.
\
Nguồn:
Design
